یادداشتی در بارۀ ترجمۀ فیتزجرالد

یادداشتی در تسمیه «اسفار»

دیدگاههای مختلف تفسیری در بارۀ حیات برزخی

یکی از مسائل مهم میان علما اسلامی، موضوع حیات برزخی است که دارای نقش کلیدی در موضوعات مهم و اساسی دیگر مانند شفاعت، توسل، استغاثه و... است به طوری که اگر قائل به ثبوت حیات برزخی باشیم، این مسائل اساسی و مهم قابل اثبات است و اگر منکر این موضوع باشیم، بالطبع این مسائل هم نفی می‌‌شود. این مطلب بطور متعدد در آیات قرآن به کار رفته است. واژۀ برزخ در سوره آل عمران، غافر و مؤمنون آمده است و در برخی دیگ...

ملاحظاتی اجمالی در بارۀ هویت غربی- شرقی عالم امروز ما

اصل پرسش این نوشته دربارۀ عالمی است که ما در آن خانه کرده‌ایم. سخن برسر این است که خصیصۀ ذاتی این عالم وجه غربی و شرقی آن می‌باشد، امری که خود را در جهات مختلف زندگی ما بروز می‌دهد: در فهم جغرافیایی ما از زمین، در سیاست، در ایدئولوژیی که سیاست را پیش می‌برد، در تاریخ فرهنگ و سرانجام در خود تاریخ. خود وجه تاریخی هم در اینجا به چهار معناست: اول اینکه برساختۀ بشر دورۀ جدید است، دوم اینکه پیشینۀ آن...

در بارۀ دو رویکرد اساسی در تاریخ‌نگاری ریاضیات

تاریخ‌نگاری ریاضیات در سال‌های اخیر متحول شده است و رویکرد پیشین که منجر به نگارش کتاب‌های تأثیرگذاری در تاریخ ریاضی بود از اعتبارش کاسته شده است. نسل جدید مورخان ریاضیات یا حداقل گروهی از آنها دیگر آن رویکرد را مناسب نمی‌دانند. نگاه تازه به تاریخ ریاضی کاملاً متفاوت با رویکرد کلاسیک است و به واقعیات تاریخی، که در روش کلاسیک به آن توجه نمی‌شد، اهمیت می‌دهد. تفاوت میان این دو رویکرد که مبتنی بر م...

پژوهشی در بارۀ نامه‌های دعوت حضرت رسول(ص)

این پژوهش به مطالعۀ نامه‌های دعوت پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌پردازد. با یک نگرش کلی به تمام نامه‌های دعوت، مواردی چون؛ تعداد نامه‌ها، زمان ارسال نامه‌ها، مخاطبان، مفاهیم اصلی و متون اختلافی مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین مصادر طولی و عرضی نامه‌ها، مسألۀ امی بودن پیامبر(ص) و فلسفه ارسال پیام کتبی نیز بررسی شده است. در بخش دیگری از این پژوهش، تحلیل فراوانی ‌نامه‌های دعوت بر اساس سال‌های پس از ب...

در بارۀ چند مهرنوشته و سکه‌نوشتۀ ساسانی و عرب‌ساسانی

موضوع مقالۀ حاضر بررسی نوشته‌های روی دو مهر ساسانی و سه سکۀ عرب‌ساسانی است. در بررسی نوشته‌های دو مهر ساسانی، دو عنوان جدید به زبان فارسی میانه شناسایی می‌شود. در بررسی سه سکۀ عرب‌ساسانی نیز علاوه بر طرح برخی نکات مهم تاریخی و فرهنگی، کهن‌ترین برابرنهاده‌های فارسی میانه برای عبارت‌های عربی «العزّة للّه» و شهادتین (لا اله الّا اللّه، محمّد رسول اللّه) شناسانده می‌شود.